10 nghiên cứu nổi bật trên NCBI về hô hấp và dẫn lưu bạch huyết hỗ trợ chăm sóc bệnh hô hấp

1) The lymphatic vasculature in lung function and respiratory disease (Hệ mạch bạch huyết trong chức năng phổi và bệnh hô hấp) – 2023

Kết quả chính: Đây là bài tổng quan khoa học, thu thập và phân tích hàng loạt nghiên cứu trước đây về giải phẫu và sinh lý của mạch bạch huyết trong phổi, cũng như vai trò của nó trong các bệnh như hen, COPD, viêm phổi và xơ phổi. Tác giả sử dụng dữ liệu từ mô học, hình ảnh MRI và các mô hình động vật để chứng minh: mạch bạch huyết giúp duy trì cân bằng dịch trong nhu mô phổi, loại bỏ tế bào viêm và hỗ trợ miễn dịch. Khi mạch bạch huyết bị tổn thương hoặc tái cấu trúc bất thường, quá trình viêm dễ kéo dài và làm tổn thương cấu trúc trao đổi khí.
Nguồn: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10043242/

2) Pulmonary Interstitial Matrix and Lung Fluid Balance From Normal to Pathological Conditions (Chất nền kẽ phổi và cân bằng dịch từ trạng thái bình thường đến bệnh lý) – 2021

Kết quả chính: Nghiên cứu tổng hợp cơ chế cân bằng dịch của phổi, dựa trên số liệu mô bệnh học và sinh lý học. Họ giải thích rằng dịch từ mao mạch phổi sẽ thấm vào mô kẽ, sau đó được mạch bạch huyết thu gom để trả về tuần hoàn. Khi bị nhiễm trùng, tổn thương hoặc suy tim, tốc độ thấm dịch tăng hoặc khả năng dẫn lưu giảm → gây phù kẽ, làm dày màng phế nang – mao mạch và giảm trao đổi oxy. Nghiên cứu phân tích cả mô hình động vật và quan sát lâm sàng ở bệnh nhân để khẳng định vai trò quyết định của hệ bạch huyết trong giữ cho phổi không bị “ngập nước”.
Nguồn: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8720972/

3) The effect of respiration and body position on terminal thoracic duct flow (Ảnh hưởng của hô hấp và tư thế cơ thể lên dòng chảy ống ngực đoạn cuối) – 2022

Kết quả chính: Đây là nghiên cứu thực nghiệm trên người trưởng thành khỏe mạnh, sử dụng siêu âm Doppler để đo vận tốc và lưu lượng dòng bạch huyết trong ống ngực khi thay đổi nhịp thở (thở bình thường, thở sâu) và tư thế (nằm, ngồi, Trendelenburg). Kết quả cho thấy thở sâu và một số tư thế nhất định làm tăng rõ rệt lưu lượng bạch huyết. Điều này chứng minh hô hấp và tư thế có thể được tận dụng trong trị liệu (như MLD) để hỗ trợ dòng chảy bạch huyết.
Nguồn: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34658062/

4) The significance of respiration for thoracic duct flow (Tầm quan trọng của hô hấp đối với dòng chảy ống ngực) – 1978

Kết quả chính: Nghiên cứu cổ điển này đo áp lực và vận tốc dòng chảy trong ống ngực của bệnh nhân trong phẫu thuật hoặc đặt catheter, cho thấy mỗi nhịp thở đều tạo ra biến thiên áp lực trong lồng ngực, từ đó “bơm” bạch huyết đi. Khi bệnh nhân thở sâu, lượng bạch huyết chảy qua ống ngực tăng đáng kể so với khi thở nông. Đây là cơ sở sinh lý giải thích tại sao các bài tập thở trong phục hồi hô hấp giúp cải thiện dẫn lưu bạch huyết.
Nguồn: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/569832/

5) Lymphatic pumping: mechanics, mechanisms and malfunction (Bơm bạch huyết: cơ học, cơ chế và rối loạn chức năng) – 2016

Kết quả chính: Bài tổng quan này tổng hợp dữ liệu từ nghiên cứu cơ học, sinh lý và hình ảnh, giải thích mạch bạch huyết không chỉ dẫn lưu thụ động mà còn có khả năng co bóp nhịp nhàng nhờ lớp cơ trơn trong thành mạch. Ngoài nhịp co bóp nội tại, các yếu tố như thở, co cơ, thay đổi áp lực mô cũng “trợ lực” cho quá trình bơm. Khi chức năng bơm bị suy giảm (do viêm, xơ hóa, tắc nghẽn), dịch và tế bào viêm sẽ ứ lại trong mô, kéo dài quá trình hồi phục.
Nguồn: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5063934/

6) Pathogenesis of persistent lymphatic vessel hyperplasia in chronic airway inflammation (Cơ chế tăng sản mạch bạch huyết kéo dài trong viêm đường thở mạn) – 2005

Kết quả chính: Nghiên cứu mô học trên mô phổi và phế quản bị hen mạn tính cho thấy mạch bạch huyết tăng số lượng (tân sinh) để đáp ứng viêm, nhưng sự tăng trưởng này đôi khi bất thường, dẫn đến tắc nghẽn dòng chảy hoặc hoạt động kém hiệu quả. Tác giả kết luận rằng tân sinh mạch bạch huyết không kiểm soát có thể góp phần làm nặng triệu chứng, như phù thành phế quản và giảm lưu thông khí.
Nguồn: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC544601/

7) Lymphatic impairment leads to pulmonary tertiary lymphoid organ formation and chronic inflammation (Suy giảm bạch huyết dẫn đến hình thành tổ chức lympho ngoại vi ở phổi và viêm mạn) – 2019

Kết quả chính: Nghiên cứu trên chuột, trong đó các nhà khoa học phá hủy một phần hệ bạch huyết phổi. Kết quả: sau vài tuần, mô phổi xuất hiện các cụm tế bào miễn dịch (tertiary lymphoid organs) và viêm mạn tính không tự hết. Điều này chứng minh hệ bạch huyết đóng vai trò quan trọng trong việc “tắt” phản ứng viêm sau khi bệnh đã qua giai đoạn cấp.
Nguồn: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6546450/

8) Lung lymphatic endothelial cells undergo inflammatory and prothrombotic changes in COPD (Tế bào nội mô bạch huyết phổi thay đổi viêm và huyết khối trong COPD) – 2024

Kết quả chính: Phân tích mô phổi của bệnh nhân COPD do hút thuốc lá cho thấy tế bào nội mô lót mạch bạch huyết bị viêm và xuất hiện nhiều protein liên quan đông máu (fibrin, thrombin). Những thay đổi này cản trở lưu thông bạch huyết, góp phần duy trì tình trạng viêm mạn trong phổi.
Nguồn: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38440076/

9) Effectiveness of manual therapy in COPD: A systematic review (Hiệu quả của liệu pháp thủ công ở COPD: Tổng quan hệ thống) – 2019

Kết quả chính: Tổng hợp dữ liệu từ nhiều thử nghiệm lâm sàng, nghiên cứu này đánh giá các kỹ thuật thủ công (manual therapy), bao gồm cả kỹ thuật tác động lồng ngực và cơ hoành. Kết quả cho thấy một số cải thiện ngắn hạn về chức năng hô hấp và khả năng vận động khi kết hợp với phục hồi chức năng tiêu chuẩn. Tuy nhiên, chất lượng nghiên cứu còn không đồng đều, cần thêm thử nghiệm lớn để khẳng định.
Nguồn: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30738792/

10) Manual Lymph Drainage for Post-COVID-19 related cough, breathlessness and fatigue: two case reports (Dẫn lưu bạch huyết thủ công cho ho, khó thở và mệt mỏi hậu COVID-19: hai báo cáo ca lâm sàng) – 2023

Kết quả chính: Hai bệnh nhân hậu COVID-19 được áp dụng liệu pháp MLD, tập trung ở vùng cổ, ngực và lưng. Sau một số buổi, cả hai báo cáo giảm ho, bớt khó thở và đỡ mệt mỏi. Đây là báo cáo ca nên chưa thể khẳng định hiệu quả cho mọi đối tượng, nhưng mở ra hướng nghiên cứu mới cho phục hồi hậu COVID.
Nguồn: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38063653/